Narzędzia użytkownika

Narzędzia witryny


ewolucja_zmian_przepisow_walki_judo_1970-2010_stanislaw_kacprzycki

Różnice

Różnice między wybraną wersją a wersją aktualną.

Odnośnik do tego porównania

Poprzednia rewizja po obu stronachPoprzednia wersja
Nowa wersja
Poprzednia wersja
ewolucja_zmian_przepisow_walki_judo_1970-2010_stanislaw_kacprzycki [2021/04/27 14:34] Krzysztof Głazewolucja_zmian_przepisow_walki_judo_1970-2010_stanislaw_kacprzycki [2025/11/20 13:06] (aktualna) – edycja zewnętrzna 127.0.0.1
Linia 1: Linia 1:
 ====== Ewolucja zmian przepisów walki Judo 1970-2010 ====== ====== Ewolucja zmian przepisów walki Judo 1970-2010 ======
-  +{{ :osoby:stanislaw-kacprzycki.jpg?200|}}  
-autor: Stanisław Kacprzycki+Opublikowano za zgodą autora[[Stanisław Kacprzycki]] 
 + 
 +{{ :materialy_do_pobrania:ewolucja-zmian-przepisow-walki-judo-1970-2010-stanislaw-kacprzycki.pdf |Wersja PDF do pobrania}}
  
 ===== Wstęp ===== ===== Wstęp =====
Linia 32: Linia 34:
 Po upadku szogunatu Tokugawa (1576 – 1867) odrestaurowane zostało Cesarstwo. W 1876 Cesarz zakazał noszenie mieczy samurajskich. Spowodowało to ogromną zmianę w rodzajach broni i metodach walki. Wiele szkół uległo rozwiązaniu a znane sztuki walki zaczęły stopniowo zanikać. Wielcy mistrzowie ju-jutsu utracili soje wysokie pozycje społeczne i znaczenie. Społeczeństwo nadal jednak pamiętało i wysoko ceniło wszystko co związane było z etosem wojowników. Filozofia samurajów, ich kodeks honorowy, zbiór wartości i reguł postępowania (odwaga i honor, lojalność i prawość, pogarda dla dóbr materialnych, poszukiwanie drogi do osiągnięcia mistrzostwa w sztukach walki) budziły szacunek u zwykłych ludzi (Witkowski i wsp. 2009). Po upadku szogunatu Tokugawa (1576 – 1867) odrestaurowane zostało Cesarstwo. W 1876 Cesarz zakazał noszenie mieczy samurajskich. Spowodowało to ogromną zmianę w rodzajach broni i metodach walki. Wiele szkół uległo rozwiązaniu a znane sztuki walki zaczęły stopniowo zanikać. Wielcy mistrzowie ju-jutsu utracili soje wysokie pozycje społeczne i znaczenie. Społeczeństwo nadal jednak pamiętało i wysoko ceniło wszystko co związane było z etosem wojowników. Filozofia samurajów, ich kodeks honorowy, zbiór wartości i reguł postępowania (odwaga i honor, lojalność i prawość, pogarda dla dóbr materialnych, poszukiwanie drogi do osiągnięcia mistrzostwa w sztukach walki) budziły szacunek u zwykłych ludzi (Witkowski i wsp. 2009).
            
-Człowiekiem, który postanowił ożywić stare metody sztuki walki i uratować je przed całkowitym zapomnieniem był JIGORO KANO (1860 – 1938).     Urodził się 7 października 1860 w Mikage, niedaleko Kobe, jako trzeci syn Jirosaku Mareshiba Kano, związanego z rządem wojskowym (szogunatem). Ponieważ był drobny i delikatny nazywano go „mały Nobunosuke”(słynny    wojownik, który choć niezbyt wysoki, to jednak swoją odwagą zapewnił cesarzowi tron). Rodzina, dobrze sytuowana, była znana w Mikage z produkcji sake. W 1873 roku został uczniem prywatnej szkoły brytyjskiej w Tokio gdzie, ze względu na doskonałe wyniki w nauce uważano go za cudowne dziecko (Adam 1996). Był człowiekiem niewielkiego wzrostu (ok. 155 cm) i małej wagi (ok. 50 kg) a przy tym zbyt dumnym aby znosić upokorzenia od silniejszych kolegów postanowił nauczyć się bronić.  Już jako student literatury tokijskiego Uniwersytetu Cesarskiego pod koniec lat 70-tych XIX wieku rozpoczął poszukiwania i studiował zanikające sztuki walki u starych nauczycieli. Zaczął u Teisonuke Yagi i Hachinosuke Fukuda ze słynnej szkoły Tenshin-Shinyo-Ryu. Gdy w 1879 roku Fukuda zmarł Kano przejął jego rękopisy i kontynuował ćwiczenia u Masatomo ISO, uważanego wówczas za jednego z najlepszych techników ju-jutsu. Już wtedy Kano stawał się wzorcem dla innych studentów. Iso zmarł w 1881 roku więc Kano przeniósł się do mistrza Tsunetoshi Iikubo ze szkoły Kito-Ryu. Jigoro Kano wykupywał z księgarni różne zapiski dotyczące ju-jutsu. W 1882 roku, pieniądze zarobione za przetłumaczenie z angielskiego na japoński „Traktatu o etyce” Kano poświęcił na wybudowanie DOJO (miejsce poszukiwania drogi), o powierzchni dwunastu tatami (wymiary tatami: 188 x 94 x 6 cm). Znalazł na nie miejsce w kącie starej świątyni Eishoji. Był już profesorem  na Wydziale Ekonomii Politycznej Uniwersytetu Gakushuin a w buddyjskiej świątyni Eishoji prowadził prywatne kursy angielskiego i z ekonomii politycznej. Po nauce studenci w dojo ćwiczyli ju-jutsu razem ze swym profesorem Kano. Z czasem coraz bardziej uświadamiali sobie, że profesor Kano traktuje ćwiczenia bardzo poważnie a nie jak zwykłe hobby.+Człowiekiem, który postanowił ożywić stare metody sztuki walki i uratować je przed całkowitym zapomnieniem był [[JIGORO KANO]] (1860 – 1938).     Urodził się 7 października 1860 w Mikage, niedaleko Kobe, jako trzeci syn Jirosaku Mareshiba Kano, związanego z rządem wojskowym (szogunatem). Ponieważ był drobny i delikatny nazywano go „mały Nobunosuke”(słynny    wojownik, który choć niezbyt wysoki, to jednak swoją odwagą zapewnił cesarzowi tron). Rodzina, dobrze sytuowana, była znana w Mikage z produkcji sake. W 1873 roku został uczniem prywatnej szkoły brytyjskiej w Tokio gdzie, ze względu na doskonałe wyniki w nauce uważano go za cudowne dziecko (Adam 1996). Był człowiekiem niewielkiego wzrostu (ok. 155 cm) i małej wagi (ok. 50 kg) a przy tym zbyt dumnym aby znosić upokorzenia od silniejszych kolegów postanowił nauczyć się bronić.  Już jako student literatury tokijskiego Uniwersytetu Cesarskiego pod koniec lat 70-tych XIX wieku rozpoczął poszukiwania i studiował zanikające sztuki walki u starych nauczycieli. Zaczął u Teisonuke Yagi i Hachinosuke Fukuda ze słynnej szkoły Tenshin-Shinyo-Ryu. Gdy w 1879 roku Fukuda zmarł Kano przejął jego rękopisy i kontynuował ćwiczenia u Masatomo ISO, uważanego wówczas za jednego z najlepszych techników ju-jutsu. Już wtedy Kano stawał się wzorcem dla innych studentów. Iso zmarł w 1881 roku więc Kano przeniósł się do mistrza [[Tsunetoshi Iikubo]] ze szkoły Kito-Ryu. [[Jigoro Kano]] wykupywał z księgarni różne zapiski dotyczące ju-jutsu. W 1882 roku, pieniądze zarobione za przetłumaczenie z angielskiego na japoński „Traktatu o etyce” Kano poświęcił na wybudowanie DOJO (miejsce poszukiwania drogi), o powierzchni dwunastu tatami (wymiary tatami: 188 x 94 x 6 cm). Znalazł na nie miejsce w kącie starej świątyni Eishoji. Był już profesorem  na Wydziale Ekonomii Politycznej Uniwersytetu Gakushuin a w buddyjskiej świątyni Eishoji prowadził prywatne kursy angielskiego i z ekonomii politycznej. Po nauce studenci w dojo ćwiczyli ju-jutsu razem ze swym profesorem Kano. Z czasem coraz bardziej uświadamiali sobie, że profesor Kano traktuje ćwiczenia bardzo poważnie a nie jak zwykłe hobby.
  
-Jigoro Kano posiadł już ogromną wiedzę teoretyczną i praktyczną z ju-jutsu.  Usystematyzował i ulepszył chwyty starego ju-jutsu dokładając do nich wiele własnych przemyśleń. Usunął z ju-jutsu elementy mogące zagrażać życiu i zdrowiu ćwiczących, a zarazem wprowadził w to miejsce wiele nowych technik, stworzonych przez siebie i nadał im taką formę, w jakiej obecnie są uprawiane na całym świecie.+{{ ::kacprzycki-ewlucja-przepisow:judogi-jigoro-kano.jpg?200|Kimono mistrza Kano uszyte przez jego siostrę, pod koniec nauki ju-jutsu w szkole Kito-Ryu (1881 r.)}} 
 + 
 +[[Jigoro Kano]] posiadł już ogromną wiedzę teoretyczną i praktyczną z ju-jutsu.  Usystematyzował i ulepszył chwyty starego ju-jutsu dokładając do nich wiele własnych przemyśleń. Usunął z ju-jutsu elementy mogące zagrażać życiu i zdrowiu ćwiczących, a zarazem wprowadził w to miejsce wiele nowych technik, stworzonych przez siebie i nadał im taką formę, w jakiej obecnie są uprawiane na całym świecie.
  
 Nowa sztuka walki wyrosła więc nie tylko z osobistych doświadczeń jej twórcy i choć opierała się na fundamentach i kilku najwybitniejszych metodach  ju-jutsu, stanowiła formę budo. Pojmowana jako filozofia i praktyka dawnych systemów walki w postaci złagodzonej, służącej zdrowiu i kultywacji wzorców najszlachetniejszej części samurajskiej klasy, miała być tradycją żywą, rodzajem powinności obywatelskiej. Wizja Kano czyniła z dawnych sekretów sposób na życie – nie elitarny, ale dostępny wszystkim. Tylko w tym widział on możliwość ratowania bojowej wiedzy dawnego typu, doceniając w połni jej wartości pedagogiczne, etyczne i poznawcze (Tokarski 1989). Nowa sztuka walki wyrosła więc nie tylko z osobistych doświadczeń jej twórcy i choć opierała się na fundamentach i kilku najwybitniejszych metodach  ju-jutsu, stanowiła formę budo. Pojmowana jako filozofia i praktyka dawnych systemów walki w postaci złagodzonej, służącej zdrowiu i kultywacji wzorców najszlachetniejszej części samurajskiej klasy, miała być tradycją żywą, rodzajem powinności obywatelskiej. Wizja Kano czyniła z dawnych sekretów sposób na życie – nie elitarny, ale dostępny wszystkim. Tylko w tym widział on możliwość ratowania bojowej wiedzy dawnego typu, doceniając w połni jej wartości pedagogiczne, etyczne i poznawcze (Tokarski 1989).
  
-W 1882 roku Jigoro Kano założył szkołę i nazwał ją KODOKAN-JUDO (w odróżnieniu od istniejącej już szkoły ju-jutsu noszącą nazwę JUDO).+W 1882 roku [[Jigoro Kano]] założył szkołę i nazwał ją KODOKAN-JUDO (w odróżnieniu od istniejącej już szkoły ju-jutsu noszącą nazwę JUDO).
  
 W szkole tej zaczął nauczać własnego systemu kształtowania człowieka opartego na trzech głównych celach: W szkole tej zaczął nauczać własnego systemu kształtowania człowieka opartego na trzech głównych celach:
Linia 48: Linia 52:
 Uczniowie Kano zaczęli podziwiać i rozumieć filozofię judo. Z czasem wielu z nich stało się znanymi nauczycielami judo. Uczniowie Kano zaczęli podziwiać i rozumieć filozofię judo. Z czasem wielu z nich stało się znanymi nauczycielami judo.
  
-Ogromną zasługą Jigoro Kano jest nie tylko opracowanie nowego systemu kultury fizycznej ale także wprowadzenie pojęcia: „Wraz z doskonaleniem ciała – doskonalenie umysłu i ducha” co staje się później jedną z głównych zasad judo. Jigoro Kano stawia swojej szkole o wiele wyższe cele, różną treść i technikę od starego ju-jutsu.+Ogromną zasługą [[Jigoro Kano]] jest nie tylko opracowanie nowego systemu kultury fizycznej ale także wprowadzenie pojęcia: „Wraz z doskonaleniem ciała – doskonalenie umysłu i ducha” co staje się później jedną z głównych zasad judo. [[Jigoro Kano]] stawia swojej szkole o wiele wyższe cele, różną treść i technikę od starego ju-jutsu.
  
 +{{ :kacprzycki-ewlucja-przepisow:kodokan-1887.jpg?600 |Obraz przedstawiający trening w Kodokanie (około 1887 r.)}}
  
- +Bardzo szybko szkoła Kodokan-Judo zyskuje ogromną popularność w Japonii. Dzięki wielkiemu autorytetowi [[Jigoro Kano]], jego nieprzeciętnym cechom charakteru i osobistej kulturze rozwój judo postępuje żywiołowo. 
-Bardzo szybko szkoła Kodokan-Judo zyskuje ogromną popularność w Japonii. Dzięki wielkiemu autorytetowi Jigoro Kano, jego nieprzeciętnym cechom charakteru i osobistej kulturze rozwój judo postępuje żywiołowo. +
  
 Momentem przełomowym dla judo było spotkanie między szkołą Kodokan-Judo a najsłynniejszą, w tamtych czasach, szkołą ju-jutsu Totsuko-Ryu. Spotkanie odbyło się w 1886 roku. Z obydwu stron wystąpiło po 15 zawodników. Spotkanie zakończyło się ogromnym sukcesem Kodokanu. W 13 walkach zwyciężyli zawodnicy Kodokanu a dwie walki zakończyły się remisem (Jasiński i wsp. 1989). Momentem przełomowym dla judo było spotkanie między szkołą Kodokan-Judo a najsłynniejszą, w tamtych czasach, szkołą ju-jutsu Totsuko-Ryu. Spotkanie odbyło się w 1886 roku. Z obydwu stron wystąpiło po 15 zawodników. Spotkanie zakończyło się ogromnym sukcesem Kodokanu. W 13 walkach zwyciężyli zawodnicy Kodokanu a dwie walki zakończyły się remisem (Jasiński i wsp. 1989).
  
-Od tego momentu następuje szybki rozwój judo w Japonii. W krótkim czasie judo zostaje wprowadzone do wielu szkół różnych stopni i staje się podstawą narodowego systemu wychowania fizycznego w Japonii. Nazwa judo wypiera starą nazwę ju-jutsu. W 1887 roku Jigoro Kano ustala techniki Kodokan-Judo, które są ciągle udoskonalane. Definitywnie ustala je w 1922 roku. W tym samym roku powstaje Kulturalne Stowarzyszenie Kodokanu i ustalone są ruchy społeczne i hasła: „maksymalna skuteczność”, „wzajemne dobro, powszechna korzyść i postęp”(Jasiński i wspólnicy 1989). W 1899 roku ustala przepisy sędziowskie judo sportowego. Dziesięć lat później został członkiem Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego (MKOL), a w 1911 roku – pierwszym prezydentem Federacji Sportu Japonii.+Od tego momentu następuje szybki rozwój judo w Japonii. W krótkim czasie judo zostaje wprowadzone do wielu szkół różnych stopni i staje się podstawą narodowego systemu wychowania fizycznego w Japonii. Nazwa judo wypiera starą nazwę ju-jutsu. W 1887 roku [[Jigoro Kano]] ustala techniki Kodokan-Judo, które są ciągle udoskonalane. Definitywnie ustala je w 1922 roku. W tym samym roku powstaje Kulturalne Stowarzyszenie Kodokanu i ustalone są ruchy społeczne i hasła: „maksymalna skuteczność”, „wzajemne dobro, powszechna korzyść i postęp”(Jasiński i wspólnicy 1989). W 1899 roku ustala przepisy sędziowskie judo sportowego. Dziesięć lat później został członkiem Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego (MKOL), a w 1911 roku – pierwszym prezydentem Federacji Sportu Japonii.
  
 Jego pasja i zaangażowanie doprowadziły do stworzenia sztuki walki nawiązującej do najlepszych idei i tradycji samurajów. Wytyczył drogę dla wspaniałego systemu wychowania fizycznego oraz pięknej dyscypliny sportu (Witkowski i wsp. 2009). Jego pasja i zaangażowanie doprowadziły do stworzenia sztuki walki nawiązującej do najlepszych idei i tradycji samurajów. Wytyczył drogę dla wspaniałego systemu wychowania fizycznego oraz pięknej dyscypliny sportu (Witkowski i wsp. 2009).
Linia 62: Linia 66:
 Kano prawie od samego początku przedstawiał judo jako dyscyplinę sportową, jednak wiele czasu minęło, nim przyznano jej statut wartościowej dyscypliny sportowej o charakterze masowym. Ważnym momentem było uznanie judo jako sport masowy i włączenie go w Japonii w 1911 roku do obowiązkowych zajęć szkolnych. Ale już wcześniej uczniowie Kano rozjechali się w różne strony świata, aby popularyzować nowy sport.  Kano prawie od samego początku przedstawiał judo jako dyscyplinę sportową, jednak wiele czasu minęło, nim przyznano jej statut wartościowej dyscypliny sportowej o charakterze masowym. Ważnym momentem było uznanie judo jako sport masowy i włączenie go w Japonii w 1911 roku do obowiązkowych zajęć szkolnych. Ale już wcześniej uczniowie Kano rozjechali się w różne strony świata, aby popularyzować nowy sport. 
  
-Sam Jigoro Kano również wiele podróżuje po świecie, w tym kilkakrotnie wizytuje Europę, dając wspaniałe pokazy i odczyty, propagując w ten sposób wartość swojej sztuki – JUDO. Pełni też wiele odpowiedzialnych funkcji państwowych i społecznych w Japonii i poza jej granicami.+Sam [[Jigoro Kano]] również wiele podróżuje po świecie, w tym kilkakrotnie wizytuje Europę, dając wspaniałe pokazy i odczyty, propagując w ten sposób wartość swojej sztuki – JUDO. Pełni też wiele odpowiedzialnych funkcji państwowych i społecznych w Japonii i poza jej granicami.
  
 Jako członek MKOL osiągnął w 1935 roku przyznanie Japonii Igrzysk Olimpijskich w Tokio w 1940 roku. Druga wojna światowa zniweczyła te plany. (Witkowski i wsp. 2009). Jako członek MKOL osiągnął w 1935 roku przyznanie Japonii Igrzysk Olimpijskich w Tokio w 1940 roku. Druga wojna światowa zniweczyła te plany. (Witkowski i wsp. 2009).
  
-Mając 78  lat, profesor Jigoro Kano umiera na statku „Hikawa-Maru” 4 maja 1938 roku wracając z Kairu, z posiedzenia MKOL (Witkowski 1993).+{{ :kacprzycki-ewlucja-przepisow:kano-demonstruje-techniki.jpg?600 |Mistrz Kano demonstruje techniki judo}} 
 + 
 +Mając 78  lat, profesor [[Jigoro Kano]] umiera na statku „Hikawa-Maru” 4 maja 1938 roku wracając z Kairu, z posiedzenia MKOL (Witkowski 1993).
  
 Międzynarodowa Federacja Judo (International Judo Federation – IJF) powstała dopiero w 1951 i zrzeszała 13 państw. Pierwsze Mistrzostwa Świata odbyły się w Tokio w maju 1956 roku (wyłącznie w kategorii OPEN i tylko mężczyźni) i wzięło w nich udział 31 zawodników z 21 państw. Później mistrzostwa organizowano w co 3 lata a następnie co 2 lata. Na Igrzyskach Olimpijskich w Tokio w 1964 judo było dyscypliną pokazową. Chcąc dać szansę zawodnikom lżejszym po raz pierwszy wprowadzono na nich kategorie wagowe: do 68 kg, do 80 kg i powyżej 80 kg oraz tradycyjnie w kategorii OPEN. Na stałe do programu igrzysk Judo weszło dopiero na XX Igrzyskach Olimpijskich  w Monachium w 1972r. (Witkowski i wsp. 2009).  Międzynarodowa Federacja Judo (International Judo Federation – IJF) powstała dopiero w 1951 i zrzeszała 13 państw. Pierwsze Mistrzostwa Świata odbyły się w Tokio w maju 1956 roku (wyłącznie w kategorii OPEN i tylko mężczyźni) i wzięło w nich udział 31 zawodników z 21 państw. Później mistrzostwa organizowano w co 3 lata a następnie co 2 lata. Na Igrzyskach Olimpijskich w Tokio w 1964 judo było dyscypliną pokazową. Chcąc dać szansę zawodnikom lżejszym po raz pierwszy wprowadzono na nich kategorie wagowe: do 68 kg, do 80 kg i powyżej 80 kg oraz tradycyjnie w kategorii OPEN. Na stałe do programu igrzysk Judo weszło dopiero na XX Igrzyskach Olimpijskich  w Monachium w 1972r. (Witkowski i wsp. 2009). 
Linia 85: Linia 91:
   * OBI (długi pas),   * OBI (długi pas),
  
-Zawodnicy walczą na specjalnej macie: TATAMI, ułożonej z twardych materacy o grub. 4 – 5 cm. Walka jest prowadzona przez arbitra przy pomocy dwóch sędziów pomocniczych, siedzących za przeciwległymi rogami pola walki.+Zawodnicy walczą na specjalnej macie: [[TATAMI]], ułożonej z twardych materacy o grub. 4 – 5 cm. Walka jest prowadzona przez arbitra przy pomocy dwóch sędziów pomocniczych, siedzących za przeciwległymi rogami pola walki.
             
 Technika i taktyka JUDO opiera się na dwóch podstawowych zasadach: zasadzie JU (zwinności i ustępowaniu), polegającej na doprowadzeniu przeciwnika do sytuacji zachwianej równowagi(pozycji), w której nawet słabszy fizycznie zawodnik  będzie mógł zwyciężyć silniejszego oraz na zasadzie „maksimum skuteczności” polegającej na stosowaniu racjonalnych technicznie rzutów i chwytów.(Pawluk 1981) Technika i taktyka JUDO opiera się na dwóch podstawowych zasadach: zasadzie JU (zwinności i ustępowaniu), polegającej na doprowadzeniu przeciwnika do sytuacji zachwianej równowagi(pozycji), w której nawet słabszy fizycznie zawodnik  będzie mógł zwyciężyć silniejszego oraz na zasadzie „maksimum skuteczności” polegającej na stosowaniu racjonalnych technicznie rzutów i chwytów.(Pawluk 1981)
  
-Technika JUDO składa się z rzutów: NAGE-WAZA, polegających na pozbawieniu przeciwnika równowagi i przewróceniu (rzuceniu) go na matę za pomocą rąk, wspomaganych działaniem nóg lub bioder oraz techniki chwytów: KATAME-WAZA, które dzielą się na trzymania: OSAEKOMI-WAZA, dźwignie: KANSETSU-WAZA oraz duszenia: SHIME-WAZA.+Technika JUDO składa się z rzutów: [[NAGE-WAZA]], polegających na pozbawieniu przeciwnika równowagi i przewróceniu (rzuceniu) go na matę za pomocą rąk, wspomaganych działaniem nóg lub bioder oraz techniki chwytów: [[KATAME-WAZA]], które dzielą się na trzymania: [[OSAEKOMI-WAZA]], dźwignie: [[KANSETSU-WAZA]] oraz duszenia: [[SHIME-WAZA]].
  
-Istnieje również grupa technik obronnych: ATE- lub ATEMI-WAZA, w której stosowane są uderzenia i kopnięcia oraz obrony przed mieczem, nożem i pistoletem ale technik tych nie stosuje się w walce sportowej w judo. +Istnieje również grupa technik obronnych: ATE- lub [[ATEMI-WAZA]], w której stosowane są uderzenia i kopnięcia oraz obrony przed mieczem, nożem i pistoletem ale technik tych nie stosuje się w walce sportowej w judo. 
  
 Nazwy  technik JUDO oraz komendy sędziowskie stosowane są w języku japońskim z pisownią angielską. Nazwy  technik JUDO oraz komendy sędziowskie stosowane są w języku japońskim z pisownią angielską.
  
-Walka JUDO rozpoczyna się komendą arbitra: HAJIME (naprzód, zaczynać)a kończy się komendą: SOREMADE (to już wszystko, koniec walki). Walkę przerywa komenda: MATTE (przerwać). Czas walki (kiedyś ciągły dziś efektywny) w zależności od kategorii wiekowej, rodzaju zawodów, (kiedyś też i fazy zawodów) wynosi od 2 do 5 minut (Kiedyś  walczono bez limitu wiekowego i wagowego. Później wprowadzono ograniczenie od 3 do 20 minut oraz wagi: najpierw 3 potem 5 a dziś obowiązuje 7  kategorii wagowych).+Walka JUDO rozpoczyna się komendą arbitra: [[HAJIME]] (naprzód, zaczynać)a kończy się komendą: SOREMADE (to już wszystko, koniec walki). Walkę przerywa komenda: [[MATTE]] (przerwać). Czas walki (kiedyś ciągły dziś efektywny) w zależności od kategorii wiekowej, rodzaju zawodów, (kiedyś też i fazy zawodów) wynosi od 2 do 5 minut (Kiedyś  walczono bez limitu wiekowego i wagowego. Później wprowadzono ograniczenie od 3 do 20 minut oraz wagi: najpierw 3 potem 5 a dziś obowiązuje 7  kategorii wagowych).
  
 Wynik walki oceniany jest na podstawie wartości wykonywanych przez zawodników rzutów i chwytów oraz udzielanych kar za czynności niedozwolone, ogłaszanych przez arbitra i rejestrowanych na tablicy wyników Wynik walki oceniany jest na podstawie wartości wykonywanych przez zawodników rzutów i chwytów oraz udzielanych kar za czynności niedozwolone, ogłaszanych przez arbitra i rejestrowanych na tablicy wyników
 umieszczonej obok maty. umieszczonej obok maty.
  
-Walka zostaje zakończona po uzyskaniu przez jednego z zawodników punktu: IPPON, który uzyskuje się za:+Walka zostaje zakończona po uzyskaniu przez jednego z zawodników punktu: [[IPPON]], który uzyskuje się za:
  
-  * wzorowe wykonanie rzutu (przeciwnik musi upaść z siłą, szybkością i kontrolą na większą część pleców),  * utrzymanie pod kontrolą przeciwnika na plecach lub ich części przez 25 sekund (kiedyś 30 sekund) – techniką trzymania: OSAEKOMI-WAZA, +  * wzorowe wykonanie rzutu (przeciwnik musi upaść z siłą, szybkością i kontrolą na większą część pleców),  * utrzymanie pod kontrolą przeciwnika na plecach lub ich części przez 25 sekund (kiedyś 30 sekund) – techniką trzymania: [[OSAEKOMI-WAZA]]
-  * zmuszenie przeciwnika do poddania się przez zastosowanie dźwigni: KANSETSU-WAZA, (dźwignia lub próba jej wykonania gdziekolwiek indziej niż na staw łokciowy kończy się dyskwalifikacją: HANSOKU-MAKE), +  * zmuszenie przeciwnika do poddania się przez zastosowanie dźwigni: [[KANSETSU-WAZA]], (dźwignia lub próba jej wykonania gdziekolwiek indziej niż na staw łokciowy kończy się dyskwalifikacją: [[HANSOKU-MAKE]]), 
-  * zmuszenie przeciwnika do poddania się przez zastosowanie duszenia: SHIME-WAZA.+  * zmuszenie przeciwnika do poddania się przez zastosowanie duszenia: [[SHIME-WAZA]].
  
-W przypadku trochę mniej doskonałego rzutu  lub trzymania trwającego 20 do 24 sekund (kiedyś 25 do 29 sekund) zawodnik może uzyskać: WAZA-ARI (prawie IPPON). Dwa WAZA-ARI są traktowane jako IPPON i kończą walkę.+W przypadku trochę mniej doskonałego rzutu  lub trzymania trwającego 20 do 24 sekund (kiedyś 25 do 29 sekund) zawodnik może uzyskać: [[WAZA-ARI]] (prawie IPPON). Dwa WAZA-ARI są traktowane jako IPPON i kończą walkę.
   
 Po jeszcze mniej skutecznym rzucie, np. rywal upadnie na bok a nie na plecy, lub trzymaniu 15 do 19 sekund (kiedyś 20 do 24 sekund) zawodnik może uzyskać: YUKO (prawie WAZA-ARI). Po jeszcze mniej skutecznym rzucie, np. rywal upadnie na bok a nie na plecy, lub trzymaniu 15 do 19 sekund (kiedyś 20 do 24 sekund) zawodnik może uzyskać: YUKO (prawie WAZA-ARI).
Linia 247: Linia 253:
  
  
-  * Wprowadzono jawne sędziowanie, czyli każda oceniona przez sędziów akcja musi być zapisana na tablicy rejestrującej przebieg walki. Wszystkie techniki i przewinienia (IPPON, WAZA-ARI, YUKO, KOKA, HANSOKU-MAKE, KEIKOKU, CHUI, SHIDO) ogłaszane przez arbitra muszą być na nich odnotowane.        +  * Wprowadzono jawne sędziowanie, czyli każda oceniona przez sędziów akcja musi być zapisana na tablicy rejestrującej przebieg walki. Wszystkie techniki i przewinienia (IPPON, WAZA-ARI, YUKO, KOKA, HANSOKU-MAKE, KEIKOKU, CHUI, SHIDO) ogłaszane przez arbitra muszą być na nich odnotowane.  
 +{{ :kacprzycki-ewlucja-przepisow:tablica-wynikow-str14.jpg?200 |}}       
  
   * Ustalono gesty jakimi sędziowie wyrażają swoje opinie.   * Ustalono gesty jakimi sędziowie wyrażają swoje opinie.
 +
 +{{ :kacprzycki-ewlucja-przepisow:gesty-sedziowskie-01.jpg?400 |}}
 +
 +{{ :kacprzycki-ewlucja-przepisow:gesty-sedziowskie-02.jpg?400 |}}
 +
 +{{ :kacprzycki-ewlucja-przepisow:gesty-sedziowskie-03.jpg?400 |}}
 +
 +{{ :kacprzycki-ewlucja-przepisow:gesty-sedziowskie-04.jpg?400 |}}
  
   * Zalecono instalowanie zegarów informujących zawodników i publiczność o czasie walki, które powinny pokazywać czas walki zgodny z oficjalnym czasomierzem.         .   * Zalecono instalowanie zegarów informujących zawodników i publiczność o czasie walki, które powinny pokazywać czas walki zgodny z oficjalnym czasomierzem.         .
Linia 366: Linia 381:
   * Rzut wykonany z pola walki w przypadku wyjścia UKE poza pole walki w trakcie wykonywania rzutu – jest zaliczany.   * Rzut wykonany z pola walki w przypadku wyjścia UKE poza pole walki w trakcie wykonywania rzutu – jest zaliczany.
   * Przy równoczesnym upadku, gdy niemożliwym jest ocena czyja technika była decydująca takiej akcji się nie zalicza.   * Przy równoczesnym upadku, gdy niemożliwym jest ocena czyja technika była decydująca takiej akcji się nie zalicza.
-  * Wprowadzono tablice wyników w układzie horyzontalnym+  * Wprowadzono tablice wyników w układzie horyzontalnym {{ :kacprzycki-ewlucja-przepisow:tablica-wynikow-str24.jpg?400|}}
   * W przypadku walki nie rozstrzygniętej na tablicy wyników arbiter ogłaszając HANTEI musi pokazać swoją opinię. Decyzja musi być pokazana przez całą trójkę sędziów równocześnie.   * W przypadku walki nie rozstrzygniętej na tablicy wyników arbiter ogłaszając HANTEI musi pokazać swoją opinię. Decyzja musi być pokazana przez całą trójkę sędziów równocześnie.
   * Wyjście poza pole walki należy ukarać karą CHUI, zaś celowe wyjścia lub wypchnięcia należy ukarać KEIKOKU.   * Wyjście poza pole walki należy ukarać karą CHUI, zaś celowe wyjścia lub wypchnięcia należy ukarać KEIKOKU.
   * Walkę kończy sygnał dźwiękowy a nie komenda SOREMADE.   * Walkę kończy sygnał dźwiękowy a nie komenda SOREMADE.
   * Wprowadzono funkcję KIEROWNIKA ZAWODÓW.   * Wprowadzono funkcję KIEROWNIKA ZAWODÓW.
-  * Doprecyzowano  wymiary JUDO-G+  * Doprecyzowano  wymiary JUDO-G {{ :kacprzycki-ewlucja-przepisow:wymiary-judogi.jpg?400|}}
   * Wezwanie lekarza: Wejście lekarza na matę z powodu drugiej (następnej) drobnej, tego samego rodzaju kontuzji tego samego zawodnika jest rejestrowane „krzyżykiem”. (Np. krwotok z nosa – pierwsze wejście lekarza nie jest  rejestrowane, drugie musi być zarejestrowane „krzyżykiem”, trzecie dwoma „krzyżykami”,  a czwarte wejście oznacza przegranie walki).   * Wezwanie lekarza: Wejście lekarza na matę z powodu drugiej (następnej) drobnej, tego samego rodzaju kontuzji tego samego zawodnika jest rejestrowane „krzyżykiem”. (Np. krwotok z nosa – pierwsze wejście lekarza nie jest  rejestrowane, drugie musi być zarejestrowane „krzyżykiem”, trzecie dwoma „krzyżykami”,  a czwarte wejście oznacza przegranie walki).
 W przypadku kontuzji arbiter może zezwolić lekarzowi na tzw. „FREE EGZAMINATION”, co upoważnia lekarza do zbadania. W przypadku kontuzji arbiter może zezwolić lekarzowi na tzw. „FREE EGZAMINATION”, co upoważnia lekarza do zbadania.
Linia 584: Linia 599:
   * GOLDEN SCORE: Przy GOLDEN SCORE rezultat pierwszej walki pozostaje na tablicy wyników  i jest utrzymany z wyjątkiem czasu, w którym się walka odbywa. Po zakończeniu  walki w GOLDEN SCORE, jeśli żaden z zawodników nie uzyska przewagi, sędziowie podejmą decyzję o zwycięstwie na podstawie pierwszej walki i walki w GOLDEN-SCORE.   * GOLDEN SCORE: Przy GOLDEN SCORE rezultat pierwszej walki pozostaje na tablicy wyników  i jest utrzymany z wyjątkiem czasu, w którym się walka odbywa. Po zakończeniu  walki w GOLDEN SCORE, jeśli żaden z zawodników nie uzyska przewagi, sędziowie podejmą decyzję o zwycięstwie na podstawie pierwszej walki i walki w GOLDEN-SCORE.
   * Akcje niezgodne z duchem walki judo: Jakiekolwiek działanie sprzeczne z duchem walki w judo może zostać ukarane przez bezpośrednie HANSOKU-MAKE w każdym momencie walki.   * Akcje niezgodne z duchem walki judo: Jakiekolwiek działanie sprzeczne z duchem walki w judo może zostać ukarane przez bezpośrednie HANSOKU-MAKE w każdym momencie walki.
 +
 +===== Rozdział IV - Podsumowanie =====
 +
 +
 +III Mistrzostwa Świata w Judo rozegrane w 1961 roku w Paryżu wygrał nieoczekiwanie 27-letni olbrzym (198 cm wzrostu i 118 kg wagi) z Utrechtu Holender Anton Geesink, pokonując po drodze 3 japończyków: Sone, Kogę i Kaminagę. Była to wówczas ogromna sensacja. Przecież do tej pory zwyciężali tylko japończycy. Wcześniej teoretycy judo zawsze uważali, że w judo ciężar i siła nie odgrywają decydującej roli, że najważniejszą jest technika, która pozwala zwyciężać silniejszych i cięższych. Były to ostatnie mistrzostwa rozegrane bez kategorii wagowych. 
 +
 +Na Igrzyskach Olimpijskich w Tokio w 1964 roku, które równocześnie były Mistrzostwami Świata w JUDO rozegrano zawody w trzech kategoriach wagowych: do 68 kg, do 80 kg, powyżej 80 kg oraz najbardziej prestiżową kategorię OPEN. Na kolejnych IO w 1972 w Monachium już było 5 kategorii wagowych  a po IO w 1976 w Montrealu wprowadzono 7 kategorii wagowych. 
 +
 +Mimo, że japończycy bardzo mocno sprzeciwiali się jakimkolwiek modyfikacjom fali zmian już nie dało się zatrzymać. Nie były to transformacje radykalne. Raczej metodą „drobnych kroczków” starano się przystosowywać JUDO jako sport  do przeobrażeń i wymogów jakie następowały we współczesnym świecie. 
 +
 +Najwięcej innowacji starano się zazwyczaj wprowadzić po każdych igrzyskach olimpijskich. 
 +
 +Dotychczas walki JUDO odbywały się na macie TATAMI układanej z  tradycyjnych materacy wykonanych z twardej, mocno sprasowanej słomy ryżowej przeszytych gęsto bardzo mocnymi nićmi.  Współczesna TATAMI składa się z materacy produkowanych z pianki poliuretanowej o specjalnej gęstości i twardości. Są z wierzchu pokryte winylem o strukturze słomy ryżowej a pod spodem zabezpieczone specjalną tkaniną antypoślizgową. Pole walki i pas bezpieczeństwa różnią się kolorami. Zazwyczaj jest to kolor żółty i niebieski.
 +
 +Ubiór do walki JUDO (JUDO-GI) nie uległ większy zmianom. Nadal składa się z bluzy (Keiko-g)i, spodni (ZUBON) i pasa (OBI). Za to bardzo dokładnie określono z jakiego materiału ma być uszyty, jak długie i szerokie mają być rękawy i nogawki, jak długa musi być bluza, jak gruby i szeroki jej kołnierz, jak głęboko muszą zachodzić na siebie poły bluzy oraz jak długie mają być końce pasa. Ideą jest stworzenie równych warunków walki sportowej dla obu zawodników. Największą jednak „rewolucją” było wprowadzenie kolorowych JUDO-GI wbrew ogromnemu oporowi japończyków, dla których biel symbolizuje czystość. Jednak niebieski i biały kolor nawet z daleka jest wyraźnie rozróżniany a i sędziom jest dużo łatwiej ocenić komu przyznać akcję. 
 +
 +Wprowadzenie w 1974 roku tzw. „jawnego sędziowania” przez  zastosowanie tablic punktowych sprawiło, walka stała się bardziej czytelna dla samych zawodników jak i dla widzów. Tablice też uległy przemianom. Z „pionowej” zmieniły się w „horyzontalną” co jeszcze  bardziej stało się czytelne dla widzów. Na tablicy tej np. jedno WAZA-ARI dla białego jest pokazane jako 10 a 3 YUKO dla niebieskiego jako 3, (IPPON jest przedstawiane jako 100). W ten sposób chciano przedstawić zwykłemu widzowi że jedna akcja oceniona wyżej ma większą wartość niż jakakolwiek liczba akcji ocenionych niżej. Dziś tablice punktowe są wyświetlane na dużych monitorach gdzie w bardzo czytelny sposób jest rejestrowany przebieg walki, pokazując zawodnikom i widzom aktualny czas walki, czas trzymania, zdobyte punkty, kary. Podane są również nazwiska zawodników oraz kraj pochodzenia.
 +
 +Ważniejsze zmiany w samych przepisach walki starałem się sukcesywnie przedstawić w rozdziale III niniejszego opracowania. Niemniej warto zauważyć, że szczególnie w ostatnich latach jest ogromna tendencja i chęć powrotu do „klasycznego judo”.
 +
 +Ogromnym krokiem naprzód jest przepis, że jakikolwiek chwyt poniżej pasa przeciwnika jest karany HANSOKU-MAKE (dyskwalifikacja). Co prawda kilka technik takich jak: KATA-GURUMA, SUKUI-NAGE, KUCHIKI-TAOSHI, KIBISU-GAESHI, zostało wyeliminowanych ale już w zawodach widać powrót do wspaniałych, klasycznych technik JUDO.  
 +
 +Ostatnimi laty większość zawodników walczyło w bardzo obniżonej pozycji starając się chwytami za nogi wyprzedzać atak przeciwnika. Pozycja obronna zubożała JUDO i stawało się ono mniej widowiskowe. Zaczęto stosować techniki zapaśnicze lub podobne i sama walka coraz mniej przypominała JUDO. Zgodnie z aktualnymi przepisami ten sposób walki po prostu się nie opłaca.
 +
 +Doskonałą zmianą  na lepsze jest przepis określający kiedy zawodnicy znajdują się na polu walki a kiedy już nie. JUDO jest sportem bardzo dynamicznym i linia dzieląca pole walki i pas bezpieczeństwa nie może zatrzymać pięknej akcji wypracowanej na polu walki. Dziś takie akcje są już zaliczane. Dotyczy to zarówno bezpośredniego ataku jak i kontrataku gdzie kontratakujący przebywający poza polem walki może wygrać przez IPPON. 
 +
 +Wprowadzenie GOLDEN-SCORE dało zawodnikom dodatkową szansę na rozstrzygnięcie między sobą kto rzeczywiście jest lepiej przygotowany do tych zawodów.
 +
 +Wprowadzono system obserwacji „CARE” wspomagający pracę sędziów techniką wideo. Przedstawiciel Komisji Sędziowskiej (w Polsce Sędzia Klasyfikator), mając do dyspozycji kamerę wideo może dokonywać korektę ewentualnych błędów sędziowskich. System ten często pozwala przekonać sędziów i trenerów czy właściwie ocenili akcję.
 +
 +Precyzyjne określenie roli lekarza na zawodach spowodowało to, że zawodnik słabiej przygotowany do zawodów nie może liczyć na dodatkową przerwę w walce. 
 +
 +Zmieniały się nie tylko przepisy walki czy sprzęt. Zmieniały się systemy rozgrywania zawodów, systemy rankingowania i kwalifikacji do najważniejszych imprez. 
 +
 +Zmienił się system szkolenia sędziów. Położono ogromny nacisk na odpowiednie  wyszkolenie sędziów, na unifikację poziomu sędziów we wszystkich krajach. W odpowiednio przygotowanych materiałach filmowych Komisja Sędziowska IJF co roku przedstawia wzorcowe oceny poszczególnych akcji JUDO z uwzględnieniem zmian w przepisach walki. Dostępne one są również dla trenerów co w konsekwencji prowadzi do właściwego szkolenia i ujednolicenia oceny akcji technicznych. 
 +
 +Wszystkie te i inne zmiany mają na celu propagowanie sportu judo i przybliżenie jej szerokim rzeszom. JUDO musi być jak najbardziej czytelne dla wszystkich. Właściwy przekaz zawodów w telewizji na pewno pomoże osiągnąć ten cel. 
 +
 +Jeszcze sporo pracy przed nami aby szczytne idee profesora JIGORO KANO
 +mogły trafiać do jak największej rzeszy młodych ludzi gdyż JUDO jest nie tylko sportem ale jest, co najważniejsze, wspaniałym systemem wychowawczym.
 +
 +//Stanisław Kacprzycki//
 +
 +
 +===== Bibliografia: =====
 +
 +
 +  - „Contest Rules of the International Judo Federation”, IJF 1983. 
 +  - „History of judo” – Judo magazine of the Kodokan -  IJF 1962 Tyszkowski S. (przekład), wstęp Adam M. 1996 Warszawa.
 +  - Jasiński M., Sławski J., Janiszewski R. „Program Szkolenia PZ Judo”, 1989 Warszawa.
 +  -  Kobayashi K., Sharp H.E. „Sportowe Judo” Budo Sport, 1998 Warszawa.
 +  -  Notatki własne – Garncarz Cz., 1978 – 2010. 
 +  -  Notatki własne – Kacprzycki S., 1968 – 2011. 
 +  -  Notatki własne – Motrycz Z., 1970. 
 +  -  Notatki własne – Srebro M., 1983 – 2010.
 +  -  Notatki własne – Stępniak W., 1982 – 1994.   
 +  - Witkowski K., Maśliński J., Kubacki R. „Kompendium Judo” tom 1, 2009 Wrocław.
 +  -  Pawluk J. „Teoria Judo”, Polski Związek Judo, 1960 Warszawa. 
 +  -  Pawluk J. „Trening sportowy w judo”, PKOL, 1967 Warszawa. 
 +  -  Pawluk J. „Judo sportowe” Wyd. 3, Sit, 1988  Warszawa.
 +  -  „Przepisy Walki Judo” Polski Związek Judo, 1970 Warszawa.
 +  -  „Przepisy Walki” Polski Związek Judo, Warszawa 1974.
 +  -  „Przepisy Walki Światowej Federacji Judo z komentarzami”, 1978 Warszawa.
 +  -  „Przepisy Walki Światowej Federacji Judo” – tłumaczenie z 1983r z aneksem  1984r, 1985 Wrocław.
 +  -  „Przepisy Walki Międzynarodowej Federacji Judo”, Polski Związek Judo, 1991 Warszawa.
 +  - „Przepisy Walki 1998” – tłumaczenie z oficjalnego wydania IJF, 1998 Warszawa.
 +  -  „Przepisy Walki Międzynarodowej Federacji Judo”, PZ Judo 2004  Warszawa.
 +  -  Tokarski S. „Ruchowe Formy Ekspresji Filozofii Wschodu”, 1989 Szczecin.
 +  - „Zmiany w Przepisach walki judo” – komunikat nr 1/91 PZ Judo, 1990 Warszawa
 +  -  „Zmiany do Przepisów Walki” – komunikat nr 1/94 PZ Judo, 1994 Warszawa
    
ewolucja_zmian_przepisow_walki_judo_1970-2010_stanislaw_kacprzycki.1619526876.txt.gz · ostatnio zmienione: 2025/11/20 12:54 (edycja zewnętrzna)

Donate Powered by PHP Valid HTML5 Valid CSS Driven by DokuWiki