Różnice

Różnice między wybraną wersją a wersją aktualną.

--- ewolucja_zmian_przepisow_walki_judo_1970-2010_stanislaw_kacprzycki [2021/04/27 20:12] – Krzysztof Głaz
+++ ewolucja_zmian_przepisow_walki_judo_1970-2010_stanislaw_kacprzycki [2025/11/20 13:06] (aktualna) – edycja zewnętrzna 127.0.0.1
@@ Linia 1: / Linia 1: @@
 ====== Ewolucja zmian przepisów walki Judo 1970-2010 ======
+{{ :osoby:stanislaw-kacprzycki.jpg?200|}}
 Opublikowano za zgodą autora: [[Stanisław Kacprzycki]]
@@ Linia 35: / Linia 35: @@
 Człowiekiem, który postanowił ożywić stare metody sztuki walki i uratować je przed całkowitym zapomnieniem był [[JIGORO KANO]] (1860 – 1938).     Urodził się 7 października 1860 w Mikage, niedaleko Kobe, jako trzeci syn Jirosaku Mareshiba Kano, związanego z rządem wojskowym (szogunatem). Ponieważ był drobny i delikatny nazywano go „mały Nobunosuke”(słynny    wojownik, który choć niezbyt wysoki, to jednak swoją odwagą zapewnił cesarzowi tron). Rodzina, dobrze sytuowana, była znana w Mikage z produkcji sake. W 1873 roku został uczniem prywatnej szkoły brytyjskiej w Tokio gdzie, ze względu na doskonałe wyniki w nauce uważano go za cudowne dziecko (Adam 1996). Był człowiekiem niewielkiego wzrostu (ok. 155 cm) i małej wagi (ok. 50 kg) a przy tym zbyt dumnym aby znosić upokorzenia od silniejszych kolegów postanowił nauczyć się bronić.  Już jako student literatury tokijskiego Uniwersytetu Cesarskiego pod koniec lat 70-tych XIX wieku rozpoczął poszukiwania i studiował zanikające sztuki walki u starych nauczycieli. Zaczął u Teisonuke Yagi i Hachinosuke Fukuda ze słynnej szkoły Tenshin-Shinyo-Ryu. Gdy w 1879 roku Fukuda zmarł Kano przejął jego rękopisy i kontynuował ćwiczenia u Masatomo ISO, uważanego wówczas za jednego z najlepszych techników ju-jutsu. Już wtedy Kano stawał się wzorcem dla innych studentów. Iso zmarł w 1881 roku więc Kano przeniósł się do mistrza [[Tsunetoshi Iikubo]] ze szkoły Kito-Ryu. [[Jigoro Kano]] wykupywał z księgarni różne zapiski dotyczące ju-jutsu. W 1882 roku, pieniądze zarobione za przetłumaczenie z angielskiego na japoński „Traktatu o etyce” Kano poświęcił na wybudowanie DOJO (miejsce poszukiwania drogi), o powierzchni dwunastu tatami (wymiary tatami: 188 x 94 x 6 cm). Znalazł na nie miejsce w kącie starej świątyni Eishoji. Był już profesorem  na Wydziale Ekonomii Politycznej Uniwersytetu Gakushuin a w buddyjskiej świątyni Eishoji prowadził prywatne kursy angielskiego i z ekonomii politycznej. Po nauce studenci w dojo ćwiczyli ju-jutsu razem ze swym profesorem Kano. Z czasem coraz bardziej uświadamiali sobie, że profesor Kano traktuje ćwiczenia bardzo poważnie a nie jak zwykłe hobby.
+{{ ::kacprzycki-ewlucja-przepisow:judogi-jigoro-kano.jpg?200|Kimono mistrza Kano uszyte przez jego siostrę, pod koniec nauki ju-jutsu w szkole Kito-Ryu (1881 r.)}}
 [[Jigoro Kano]] posiadł już ogromną wiedzę teoretyczną i praktyczną z ju-jutsu.  Usystematyzował i ulepszył chwyty starego ju-jutsu dokładając do nich wiele własnych przemyśleń. Usunął z ju-jutsu elementy mogące zagrażać życiu i zdrowiu ćwiczących, a zarazem wprowadził w to miejsce wiele nowych technik, stworzonych przez siebie i nadał im taką formę, w jakiej obecnie są uprawiane na całym świecie.
@@ Linia 52: / Linia 54: @@
 Ogromną zasługą [[Jigoro Kano]] jest nie tylko opracowanie nowego systemu kultury fizycznej ale także wprowadzenie pojęcia: „Wraz z doskonaleniem ciała – doskonalenie umysłu i ducha” co staje się później jedną z głównych zasad judo. [[Jigoro Kano]] stawia swojej szkole o wiele wyższe cele, różną treść i technikę od starego ju-jutsu.
+{{ :kacprzycki-ewlucja-przepisow:kodokan-1887.jpg?600 |Obraz przedstawiający trening w Kodokanie (około 1887 r.)}}
 Bardzo szybko szkoła Kodokan-Judo zyskuje ogromną popularność w Japonii. Dzięki wielkiemu autorytetowi [[Jigoro Kano]], jego nieprzeciętnym cechom charakteru i osobistej kulturze rozwój judo postępuje żywiołowo.
@@ Linia 67: / Linia 69: @@
 Jako członek MKOL osiągnął w 1935 roku przyznanie Japonii Igrzysk Olimpijskich w Tokio w 1940 roku. Druga wojna światowa zniweczyła te plany. (Witkowski i wsp. 2009).
+{{ :kacprzycki-ewlucja-przepisow:kano-demonstruje-techniki.jpg?600 |Mistrz Kano demonstruje techniki judo}}
 Mając 78  lat, profesor [[Jigoro Kano]] umiera na statku „Hikawa-Maru” 4 maja 1938 roku wracając z Kairu, z posiedzenia MKOL (Witkowski 1993).
@@ Linia 87: / Linia 91: @@
   * OBI (długi pas),
-Zawodnicy walczą na specjalnej macie: TATAMI, ułożonej z twardych materacy o grub. 4 – 5 cm. Walka jest prowadzona przez arbitra przy pomocy dwóch sędziów pomocniczych, siedzących za przeciwległymi rogami pola walki.
+Zawodnicy walczą na specjalnej macie: [[TATAMI]], ułożonej z twardych materacy o grub. 4 – 5 cm. Walka jest prowadzona przez arbitra przy pomocy dwóch sędziów pomocniczych, siedzących za przeciwległymi rogami pola walki.
 Technika i taktyka JUDO opiera się na dwóch podstawowych zasadach: zasadzie JU (zwinności i ustępowaniu), polegającej na doprowadzeniu przeciwnika do sytuacji zachwianej równowagi(pozycji), w której nawet słabszy fizycznie zawodnik  będzie mógł zwyciężyć silniejszego oraz na zasadzie „maksimum skuteczności” polegającej na stosowaniu racjonalnych technicznie rzutów i chwytów.(Pawluk 1981)
-Technika JUDO składa się z rzutów: [[NAGE-WAZA]], polegających na pozbawieniu przeciwnika równowagi i przewróceniu (rzuceniu) go na matę za pomocą rąk, wspomaganych działaniem nóg lub bioder oraz techniki chwytów: [[KATAME-WAZA]], które dzielą się na trzymania: [[Osaekomi-waza]], dźwignie: [[KANSETSU-WAZA]] oraz duszenia: [[SHIME-WAZA]].
+Technika JUDO składa się z rzutów: [[NAGE-WAZA]], polegających na pozbawieniu przeciwnika równowagi i przewróceniu (rzuceniu) go na matę za pomocą rąk, wspomaganych działaniem nóg lub bioder oraz techniki chwytów: [[KATAME-WAZA]], które dzielą się na trzymania: [[OSAEKOMI-WAZA]], dźwignie: [[KANSETSU-WAZA]] oraz duszenia: [[SHIME-WAZA]].
-Istnieje również grupa technik obronnych: ATE- lub ATEMI-WAZA, w której stosowane są uderzenia i kopnięcia oraz obrony przed mieczem, nożem i pistoletem ale technik tych nie stosuje się w walce sportowej w judo.
+Istnieje również grupa technik obronnych: ATE- lub [[ATEMI-WAZA]], w której stosowane są uderzenia i kopnięcia oraz obrony przed mieczem, nożem i pistoletem ale technik tych nie stosuje się w walce sportowej w judo.
 Nazwy  technik JUDO oraz komendy sędziowskie stosowane są w języku japońskim z pisownią angielską.
-Walka JUDO rozpoczyna się komendą arbitra: HAJIME (naprzód, zaczynać)a kończy się komendą: SOREMADE (to już wszystko, koniec walki). Walkę przerywa komenda: MATTE (przerwać). Czas walki (kiedyś ciągły dziś efektywny) w zależności od kategorii wiekowej, rodzaju zawodów, (kiedyś też i fazy zawodów) wynosi od 2 do 5 minut (Kiedyś  walczono bez limitu wiekowego i wagowego. Później wprowadzono ograniczenie od 3 do 20 minut oraz wagi: najpierw 3 potem 5 a dziś obowiązuje 7  kategorii wagowych).
+Walka JUDO rozpoczyna się komendą arbitra: [[HAJIME]] (naprzód, zaczynać)a kończy się komendą: SOREMADE (to już wszystko, koniec walki). Walkę przerywa komenda: [[MATTE]] (przerwać). Czas walki (kiedyś ciągły dziś efektywny) w zależności od kategorii wiekowej, rodzaju zawodów, (kiedyś też i fazy zawodów) wynosi od 2 do 5 minut (Kiedyś  walczono bez limitu wiekowego i wagowego. Później wprowadzono ograniczenie od 3 do 20 minut oraz wagi: najpierw 3 potem 5 a dziś obowiązuje 7  kategorii wagowych).
 Wynik walki oceniany jest na podstawie wartości wykonywanych przez zawodników rzutów i chwytów oraz udzielanych kar za czynności niedozwolone, ogłaszanych przez arbitra i rejestrowanych na tablicy wyników
 umieszczonej obok maty.
-Walka zostaje zakończona po uzyskaniu przez jednego z zawodników punktu: IPPON, który uzyskuje się za:
+Walka zostaje zakończona po uzyskaniu przez jednego z zawodników punktu: [[IPPON]], który uzyskuje się za:
-  * wzorowe wykonanie rzutu (przeciwnik musi upaść z siłą, szybkością i kontrolą na większą część pleców),  * utrzymanie pod kontrolą przeciwnika na plecach lub ich części przez 25 sekund (kiedyś 30 sekund) – techniką trzymania: OSAEKOMI-WAZA,
+  * wzorowe wykonanie rzutu (przeciwnik musi upaść z siłą, szybkością i kontrolą na większą część pleców),  * utrzymanie pod kontrolą przeciwnika na plecach lub ich części przez 25 sekund (kiedyś 30 sekund) – techniką trzymania: [[OSAEKOMI-WAZA]],
-  * zmuszenie przeciwnika do poddania się przez zastosowanie dźwigni: KANSETSU-WAZA, (dźwignia lub próba jej wykonania gdziekolwiek indziej niż na staw łokciowy kończy się dyskwalifikacją: HANSOKU-MAKE),
+  * zmuszenie przeciwnika do poddania się przez zastosowanie dźwigni: [[KANSETSU-WAZA]], (dźwignia lub próba jej wykonania gdziekolwiek indziej niż na staw łokciowy kończy się dyskwalifikacją: [[HANSOKU-MAKE]]),
-  * zmuszenie przeciwnika do poddania się przez zastosowanie duszenia: SHIME-WAZA.
+  * zmuszenie przeciwnika do poddania się przez zastosowanie duszenia: [[SHIME-WAZA]].
-W przypadku trochę mniej doskonałego rzutu  lub trzymania trwającego 20 do 24 sekund (kiedyś 25 do 29 sekund) zawodnik może uzyskać: WAZA-ARI (prawie IPPON). Dwa WAZA-ARI są traktowane jako IPPON i kończą walkę.
+W przypadku trochę mniej doskonałego rzutu  lub trzymania trwającego 20 do 24 sekund (kiedyś 25 do 29 sekund) zawodnik może uzyskać: [[WAZA-ARI]] (prawie IPPON). Dwa WAZA-ARI są traktowane jako IPPON i kończą walkę.
 Po jeszcze mniej skutecznym rzucie, np. rywal upadnie na bok a nie na plecy, lub trzymaniu 15 do 19 sekund (kiedyś 20 do 24 sekund) zawodnik może uzyskać: YUKO (prawie WAZA-ARI).
@@ Linia 249: / Linia 253: @@
   * Wprowadzono jawne sędziowanie, czyli każda oceniona przez sędziów akcja musi być zapisana na tablicy rejestrującej przebieg walki. Wszystkie techniki i przewinienia (IPPON, WAZA-ARI, YUKO, KOKA, HANSOKU-MAKE, KEIKOKU, CHUI, SHIDO) ogłaszane przez arbitra muszą być na nich odnotowane.
+{{ :kacprzycki-ewlucja-przepisow:tablica-wynikow-str14.jpg?200 |}}
   * Ustalono gesty jakimi sędziowie wyrażają swoje opinie.
+{{ :kacprzycki-ewlucja-przepisow:gesty-sedziowskie-01.jpg?400 |}}
+{{ :kacprzycki-ewlucja-przepisow:gesty-sedziowskie-02.jpg?400 |}}
+{{ :kacprzycki-ewlucja-przepisow:gesty-sedziowskie-03.jpg?400 |}}
+{{ :kacprzycki-ewlucja-przepisow:gesty-sedziowskie-04.jpg?400 |}}
   * Zalecono instalowanie zegarów informujących zawodników i publiczność o czasie walki, które powinny pokazywać czas walki zgodny z oficjalnym czasomierzem.	        .
@@ Linia 368: / Linia 381: @@
   * Rzut wykonany z pola walki w przypadku wyjścia UKE poza pole walki w trakcie wykonywania rzutu – jest zaliczany.
   * Przy równoczesnym upadku, gdy niemożliwym jest ocena czyja technika była decydująca takiej akcji się nie zalicza.
-  * Wprowadzono tablice wyników w układzie horyzontalnym
+  * Wprowadzono tablice wyników w układzie horyzontalnym {{ :kacprzycki-ewlucja-przepisow:tablica-wynikow-str24.jpg?400|}}
   * W przypadku walki nie rozstrzygniętej na tablicy wyników arbiter ogłaszając HANTEI musi pokazać swoją opinię. Decyzja musi być pokazana przez całą trójkę sędziów równocześnie.
   * Wyjście poza pole walki należy ukarać karą CHUI, zaś celowe wyjścia lub wypchnięcia należy ukarać KEIKOKU.
   * Walkę kończy sygnał dźwiękowy a nie komenda SOREMADE.
   * Wprowadzono funkcję KIEROWNIKA ZAWODÓW.
-  * Doprecyzowano  wymiary JUDO-G
+  * Doprecyzowano  wymiary JUDO-G {{ :kacprzycki-ewlucja-przepisow:wymiary-judogi.jpg?400|}}
   * Wezwanie lekarza: Wejście lekarza na matę z powodu drugiej (następnej) drobnej, tego samego rodzaju kontuzji tego samego zawodnika jest rejestrowane „krzyżykiem”. (Np. krwotok z nosa – pierwsze wejście lekarza nie jest  rejestrowane, drugie musi być zarejestrowane „krzyżykiem”, trzecie dwoma „krzyżykami”,  a czwarte wejście oznacza przegranie walki).
 W przypadku kontuzji arbiter może zezwolić lekarzowi na tzw. „FREE EGZAMINATION”, co upoważnia lekarza do zbadania.